Ἀρχιτεκτονικὴ καθολικοῦ

Τὸ καθολικὸ τῆς μονῆς, ἀφιερωμένο στοὺς Παμμέγιστους Ταξιάρχες, κτίστηκε τὸν 9ο ἢ 10ο αὶῶνα καὶ εἶναι ἐγγεγραμμένος σταυροειδὴς μετὰ τροῦλλου. Τὸ ἱερὸ βῆμα εἶναι τριμερὲς μὲ τρεῖς ἡμικυλινδρικὲς ἁψῖδες, ἐνῷ δυτικὰ προσετέθη νάρθηκας καὶ ἐξωνάρθηκας, στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰ. Ὁ τροῦλλος, ἀθηναϊκοῦ τύπου, εἶναι ὀκταγωνικὸς μὲ μονόλοβα παράθυρα καὶ φέρει ἐξωτερικὰ λιτὸ κεραμοπλαστικὸ διάκοσμο. Ἡ τοιχοποιία στὸ παλαιότερο τμῆμα τοῦ ναοῦ εἶναι πλινθοπερίκλειστη, στὸ νεῶτερο ὅμως ἁπλούστερη.
Στὸ ἐσωτερικὸ ὑπάρχουν ἀξιόλογες τοιχογραφίες, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μεταβυζαντινές. Ἐπίσης σῶζονται ἀξιόλογα γλυπτὰ μέλη, ὅπως τὰ παλαιοχριστιανικὰ κορινθιακὰ κιονόκρανα καὶ κοσμῆτες.
Ἔμεινε γνωστὴ σὰν μονὴ Πετράκη ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Παρθένιο, ποὺ ὡς κοσμικὸς ἦταν ἰατρὸς μὲ τὸ ὄνομα Πέτρος (Πετράκης) Παπασταμάτης, ὁ ὁποῖος τὴν ἀνεκαίνισε τὸ 1673.

Κοινωνικὴ προσφορά

Ἐκτὸς τῆς ἱερότητας καὶ ὡραιότητας τοῦ χώρου καὶ τῆς θρησκευτικῆς σημασίας τῆς μονῆς, μεγάλη εἶναι ἡ κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ προσφορά της. Ἀξίζει νὰ θυμώμαστε πὼς στὴν μεγάλη ἀνάγκη ποὺ προέκυψε γιὰ οἰκοδόμηση δημοσίων κτιρίων στὴν Ἀθήνα, ἡ Μονὴ Πετράκη προσφέρει ὅλη της τὴν περιουσία γι’αὐτὸν τὸν σκοπό. Πολλὰ τὰ κτίρια ποὺ ἱδρύθηκαν σὲ κτήματα τῆς Μονῆς, θὰ ἀναφέρωμε ἐνδεικτικὰ λίγα, ὅπως τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, τὸ νοσοκομεῖο Εὐαγγελισμὸς, τὸ ΝΙΜΤΣ, τὸ Αἰγινήτειο, τὸ Μετσόβειο Πολυτεχνεῖο, τὴ Μαράσλειο Παιδαγωγικὴ Ἀκαδημία καὶ δεκάδες ἄλλα ποὺ ἐξακολουθοῦν ν’ἀποτελοῦν ἑστίες προσφορᾶς καὶ ὡφελειας. Ἐπίσης βοήθησε σημαντικὰ καὶ ποικιλοτρόπως τὴ μόρφωση τῶν κατοίκων τῆς πόλεως.