Ποιές ἀκρίδες;

Μιὰ παρανόηση ἀναφέρεται καὶ στὴν τροφὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ. Ἐτρέφετο, μᾶς ἀναφέρουν, μὲ μέλι καὶ ἀκρίδες, δηλαδὴ μὲ τὶς τρυφερὲς ἄκρες τῶν φυτῶν τὴς περιοχῆς. Δυστυχῶς καὶ ἐδῶ κάποιοι θεώρησαν τὰ ἔντομα ἀκρίδες, κάτι ποὺ ἐπιμένουν νὰ διαιωνίζουν, καὶ οἱ νεώτεροι ἀκούγοντας ἀκρίδες, ἀναφωνοῦν “μπλιάξ”.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, ὁ ἀποκεφαλισθείς

Ἐπίσης σχετικὰ μὲ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη, γίνεται ἕνα γλωσσικὸ σφάλμα, ποὺ ἀλλοιώνει τὸ νόημα τῆς προσηγορίας τοῦ Ἁγίου. Λόγῳ τοῦ τέλους τῆς ἐπιγείου ζωῆς του, ἀναφέρεται ὡς “ἀποκεφαλισθείς”, (μὲ “θ” στὴν κατάληξη, μετοχὴ τοῦ ρήματος “ἀποκεφαλίζομαι”, δηλ. ἐκεῖνος ποὺ ἀποκεφαλίστηκε). Κάποιοι, ἐπειδὴ καὶ στὴ δημοτικὴ συχνὰ τὸ γράμμα Τ παίρνει τὴ θέση τοῦ Θ, ἐσφαλμένως τὸν ἀποκαλοῦν “ὁ ἀποκεφαλιστῆς”, τὸ ὁποῖο ὅμως σημαίνει ἐκεῖνον ποὺ ἀποκεφαλίζει, τὸν δήμιο. Λίγη προσοχή, λοιπόν, γιατὶ μὲ τὴν αλλαγὴ ἑνὸς γράμματος ἡ λέξη ἀποκτᾶ τὴν ἀντίθετη σημασία.

Ἀναχρονισμοί

Στὶς εἰκόνες τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, βλέπομε στὸν μανδύα της κεντημένο τὸν δικέφαλο ἀετό. Ἡ Ἁγία καταγόταν ἀπὸ οἰκογένεια ἐπιφανῆ, γι’ αὐτὸ τὴν παριστοῦμε μὲ πολυτελῆ ἐνδύματα , ὅμως ἔζησε ἑπτὰ αἰῶνες πρὸ τοῦ καθιερωθῇ ὁ Δικέφαλος ὡς ἔμβλημα (11ος αἰ. ) στὸ Βυζάντιο. Εἶναι λανθασμένη ἡ χρήση τοῦ Δικεφάλου ὡς διακοσμητικοῦ, ὅταν παριστοῦμε πρόσωπα ἢ γεγονότα προγενέστερα τοῦ 11ου αἰ., ἀφοῦ οὔτε θεολογικὰ προσδίδει ἰδιαίτερη σημασία. Ἀναχρονισμός, ἐπίσης, γίνεται ὅταν εἰκονίζονται μὲ μίτρα καὶ ποιμαντορικὴ ῥάβδο ἀρχιερεῖς Ἅγιοι ποὺ ἔζησαν πρὸ τῆς Ἁλώσεως (περισσότερες λεπτομέρειες ἀναφέρονται στὸ κείμενο τοῦ ἱστολογίου γιὰ τὰ ἱερὰ ἄμφια).

Καὶ λίγη γραμματική

Τὸ ὄνομα, ἐξάλλου, εἶναι “Αἰκατερίνα” καὶ ὄχι “Αἰκατερίνη”. Λόγῳ γραμματικῶν κανόνων (περὶ μὴ καθαροῦ “α” στὴ λήγουσα), τὸ τελικὸ “α” στὴ γενικὴ καὶ δοτικὴ πτώση γίνεται “-η”, πάντως ἡ ὀνομαστικὴ εἶναι “Αἰκατερίνα”. Ὅταν ἐπιγράφωμε τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας στὴν εἰκόνα, τὸ ὀρθὸ εἶναι νὰ σημειώνωμε “Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνα”.