Μαθήματα
Ἁγιογραφία: Ἡ ξεχωριστὴ ζωγραφικὴ τεχνοτροπία ἡ ὁποία συνδυάζει τὴν ἀναπαράσταση γεγονότων καὶ μορφῶν μὲ τὴν ἀπόδοση τῆς πνευματικότητας καὶ τῶν χριστιανικῶν, θεολογικῶν νοημάτων. Διδάσκονται: στοιχεῖα σχεδίου, στοιχεῖα παλαιογραφίας, ἱστορία τῆς τεχνικῆς, θεολογικὴ ἀνάλυση – ἀποσυμβολισμὸς εἰκόνων, πρακτικὴ κατασκευὴ εἰκόνας (προετοιμασία ἐπιφανείας, σχεδιασμός, χρωματισμός, χρύσωμα, βερνίκωμα), σχολές (μακεδονική, κρητική, ῥωσσική, ἰταλοκρητική).
Ψηφιδωτό: Ἀρχαία τεχνική, συνομιλία τῆς ζωγραφικῆς μὲ τὴν “προσωπικότητα” τοῦ ὑλικοῦ τῶν ψηφίδων, μεγαλοπρεπῆς καὶ ἰδιαίτερη, μὲ ἔργα μνημειώδη καὶ στὴν εἰκονογραφία καὶ στὴ διακοσμητική. Διδάσκονται: σχέδιο, ἱστορία ψηφιδωτοῦ (ἀρχαιοελληνική, ῥωμαϊκή, βυζαντινή), θεολογικὴ ἀνάλυση – ἀποσυμβολισμὸς εἰκόνων, ἰδιότητες καὶ ἰδιαιτερότητες ὑλικῶν κατασκευῆς, τεχνικὲς ψηφοθέτησης (ἄμεση, ἔμμεση, τοῦ ἀσβέστη).
Βυζαντινὴ Μουσική: ἡ μελῳδικὴ ἐπένδυση κάθε πτυχῆς τῆς ζωῆς στὸ Βυζάντιο, μὲ τὶς ἀδιάσειστες ἐπιστημονικὲς βάσεις τοῦ Πυθαγόρα ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, καὶ τὸν ἀνεξάντλητο ῥυθμικὸ καὶ μελικὸ πλοῦτο. Διδάσκονται: ἱστορία βυζαντινῆς μουσικῆς, θεωρία, μετρική, ὑμνολογία, ἐκκλησιαστικὸ τυπικό, λειτουργική, ἀπαγγελία, ὀρθοφωνία – στοιχεῖα φωνητικῆς.
Ξυλογλυπτική: ἀνθηρότατος κλάδος τῆς βυζαντινῆς γλυπτικῆς, μεταμορφώνει τὸ ξύλο σὲ “κέντημα” καὶ ἐπιδεικνύει κομψοτεχνήματα κάθε μεγέθους καὶ χρήσεως, ἀπὸ ἱερὰ σκεύη καὶ ἔπιπλα μέχρι καθημερινὰ μικροαντικείμενα. Διδάσκονται: σχέδιο, ἱστορία ξυλογλυπτικῆς, χρήση καὶ συντήρηση ἐργαλείων, ἐπεξεργασία ξύλου, ἰδιότητες καὶ χρήσεις τῶν διαφόρων εἰδῶν ξυλείας, τεχνικὲς ξυλογλυπτικῆς (γραμμική, ἀνάγλυφη, διάτρητη, ὁλόγλυφη, ἐνθετική), ῥυθμοὶ ξυλογλυπτικῆς (βυζαντινή, μπαρόκ, νεοελληνική: ποιμενική, ναυτική, ἀστική, ἐκκλησιαστική).
Σεμινάρια
Παλαιογραφία: Στὰ βυζαντινὰ χειρόγραφα, μὲ τὴ μεγάλη καλλιτεχνικὴ ἀξία, λόγῳ τῆς “σύμπραξης” τῆς καλλιγραφίας, τῆς μικροτεχνίας καὶ τῆς διακοσμητικῆς, θὰ ἑστιάσωμε μὲ στοιχεῖα τῆς ἐπιστήμης τῶν χειρογράφων κωδίκων. Ἑνότητες ἀναφορᾶς: ἐργαλεῖα καὶ ὑλικὰ γραφῆς, μορφὲς χειρογράφων, βυζαντινὴ γραφή (καταβολὲς καὶ ἱστορικὲς μορφές της, συμπλέγματα, συντομογραφίες), χειρόγραφο: περιεχόμενο καὶ ἐμφάνιση, ἰδιαιτερότητες καὶ σφάλματα. Θὰ διανεμηθοῦν σημειώσεις.
Θεολογικὴ ἀνάλυση εἰκόνας: Ἡ μυστηριώδης γλῶσσα τῶν συμβόλων, ἡ ἱστορία ἀντικειμένων λησμονημένων ἢ παροπλισμένων στὴν ἐποχή μας, ἡ μορφολογία τοπίων ὅπου συνέβησαν ἐξαιρετικὰ γεγονότα θρησκευτικῆς σημασίας, ἡ ζῳὴ καὶ ἡ δράση τῶν εἰκονιζομένων Ἁγίων καὶ λοιπῶν μορφῶν, καὶ πολλὰ ἀκόμα στοιχεῖα τὰ ὁποῖα συνθέτουν μιὰ Ἁγιογραφία, θὰ ἐξεταστοῦν σὲ ἕναν κύκλο σεμιναρίων. Ἑνότητες ἀναφορᾶς: ἑρμηνεία συμβόλων καὶ χρωμάτων, στοιχεῖα ἐνδυματολογίας καὶ ἀντικείμενα καθημερινῆς καὶ ἐπαγγελματικῆς χρήσεως ἀνὰ ἐποχή, προσέγγιση συναξαρίων καὶ ἱστορικῶν πηγῶν, ἑρμηνεία Δωδεκαόρτου καὶ ἐνδεικτικὰ ἐπιλεγμένων εἰκόνων. Θὰ διανεμηθοῦν σημειώσεις.
Ἀπαγγελία: Τεχνικὴ ὠφέλιμη γιὰ ὅλους καὶ χρησιμώτατη σὲ ὁμιλητὲς κάθε εἴδους (ἱερεῖς, ψάλτες, ἐκπαιδευτικούς, ἠθοποιούς κ. ἄ.) , ἰσχυρὸ ἐργαλεῖο καὶ βοήθημα στὴν ἔκφραση καὶ στὴν ἐπικοινωνία. Ἑνότητες ἀναφορᾶς: ὀρθὴ ἀνάγνωση καὶ ἡ προσφορὰ τοῦ πολυτονικοῦ συστήματος γραφῆς, προφορὰ γραμμάτων, τονισμὸς λέξεων, ἀναπνοὴ καὶ ἠχητικὸ ὕψος λέξεων στὴν πρόταση – ἡ συμβολὴ τῶν σημείων στίξεως, σωματικὲς ἀσκήσεις ἀναπνευστικῶν καὶ φωνητικῶν ὀργάνων. Θὰ διανεμηθοῦν σημειώσεις.
Ἀκάθιστος Ὕμνος: Ἀριστούργημα θεολογικῆς καὶ καλλιτεχνικῆς ἐξάρσεως. Ποίηση, ὑμνογραφία, ἁγιογραφία, μουσική, συμπλέκονται μὲ τὴν βαθειὰ πίστη καὶ μᾶς προσφέρουν ἕνα κομψοτέχνημα τοῦ βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ, παλλόμενο ἀπὸ ζῳή, ἀνεξάντλητο θέμα γιὰ μελέτη, ἑρμηνεία καὶ δημιουργία. Ἑνότητες ἀναφορᾶς: ἐποχὴ συνθέσεως – ποιητὴς καὶ ἱστορικὸ πλαίσιο, στοιχεῖα ὑμνογραφίας, γλῶσσα τοῦ Ὕμνου, τρόποι ἐκφορᾶς, ἐπιδράσεις τοῦ Ὕμνου στὴν ὑμνογραφία καὶ στὴν ἁγιογραφία, εἰκονογράφηση τοῦ Ἀκαθίστου καὶ ἑρμηνεία της. Θὰ διανεμηθοῦν σημειώσεις.
Ὁμιλίες
Θὰ διεξάγωνται τακτικὲς μηνιαῖες ὁμιλίες, καὶ ἔκτακτες, σὲ συνεργασία μὲ ἄλλους πολιτιστικοὺς φορεῖς, μὲ ὁμιλητές, καθηγητὲς τῆς Ἀκαδημίας Βυζαντινῶν Τεχνῶν “Ἁγιὰ Σοφιά”, καὶ καλεσμένους, διακεκριμένους στοὺς τομεῖς τους καλλιτέχνες.
Μὲ τρόπο εὐσύνοπτο, ἁπλό, εὐχάριστο καὶ στηριγμένο ἐπιστημονικά, θὰ παρουσιάζωνται θέματα ἀπὸ κάθε βυζαντινὴ τέχνη.
Ξεναγήσεις
Οἱ ἐκπαιδευτικοὶ περίπατοι σὲ χώρους ἐσωτερικοὺς καὶ ἐξωτερικούς, ὅπου μποροῦμε νὰ θαυμάσωμε ἔργα τῆς βυζαντινῆς τεχνικῆς, εἶναι ὁ πλέον προσιτὸς τρόπος ἐξοικείωσης μὲ τὴν τέχνη, “τὸ τερπνὸν μετὰ τοῦ ὠφελίμου” !
Οἱ προγραμματισμένες ἑνότητες ξεναγήσεων, ἐντὸς Ἀττικῆς γιὰ εὔκολη πρόσβαση, εἶναι οἱ ἑξῆς: φθινοπωρινός κύκλος “βυζαντινοὶ ἀπόηχοι” , χειμερινὸς κύκλος “μουσεῖα”, ἐαρινὸς κύκλος “βυζαντινὰ μνημεῖα ”.
Ἐκδόσεις
Κάθε τρίμηνο ἐκδίδεται ἔντυπο μὲ μελέτες καὶ ἄρθρα ποὺ ἀφοροῦν στὶς βυζαντινὲς τέχνες.
Προγραμματίζονται, ἐπίσης, ἐκδόσεις πρωτοτύπων μελετῶν καὶ ἐκπαιδευτικῶν ἐγχειριδίων.